Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 listopada 2022 r. w całości oddalający skargę kasacyjną wniesioną przeciwko naszemu klientowi zakończył prawie dziewięcioletni spór toczący się pomiędzy inwestorem a wykonawcą realizującym jedną z inwestycji budowlanych w Szczecinie. Liczba okoliczności spornych, które wystąpiły pomiędzy stronami w tej sprawie była znacząca, a wśród nich wymienić można choćby takie wątki jak ocena skuteczności odstąpień od umowy złożonych przez każdą z jej stron oraz prawidłowość gwarancji zapłaty dostarczonej przez inwestora na żądanie wykonawcy.
Co istotne pod kątem występujących w orzecznictwie odmiennych opinii na temat podzielności świadczenia wynikającego z umowy o roboty budowlane, Sąd Najwyższy w wydanym wyroku potwierdził, że możliwe jest odstąpienie od umowy o roboty budowlane w części. Choć przedmiot świadczenia w postaci obiektu budowlanego jest w umowie o roboty budowlane co do zasady niepodzielny, tak jednak świadczenie wykonawcy robót budowlanych może być podzielne w tym sensie, że częściami może być realizowane i rozliczane. Tym samym możliwe jest odstąpienie od umowy o roboty budowlane nie tylko w całości, ale również w części – tj. ze skutkiem ex nunc (co do świadczeń przyszłych, niezrealizowanych do czasu złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy).
Warto także zauważyć, że wypowiadając się w kontekście gwarancji zapłaty jakiej może zażądać wykonawca robót budowlanych od inwestora, Sąd wskazał, że przepisy nie regulują treści, którą powinna mieć gwarancja, a istotne jest, aby ustanowiona gwarancja realizowała cel ustawodawcy, dla którego została przewidziana – a więc „zabezpieczenie terminowej zapłaty umówionego wynagrodzenia za wykonanie robót budowlanych”. W konsekwencji Sąd za niezasadne uznał stanowisko wykonawcy, który kwestionował gwarancję przedłożoną przez inwestora i podnosił, że brak jest podstaw, aby uznać ją za prawidłową w sytuacji, gdy jej treść jest niezgodna z wymaganiami przedstawionymi w żądaniu złożonym przez wykonawcę.
Ponadto SN przyznał, że w sytuacji, gdy wykonawca jest już w zwłoce w stosunku do umownego terminu zakończenia robót, nie sposób mówić o bezskuteczności (w rozumieniu art. 649(2) § 2 Kodeksu cywilnego) odstąpienia od umowy o roboty budowlane dokonanego przez inwestora – nawet jeżeli głównym impulsem motywującym go do odstąpienia były działania i zapowiedzi wykonawcy, że ten z uwagi na stwierdzone wady dostarczonej mu gwarancji zapłaty wynagrodzenia, odstąpi od umowy.
Sprawę z ramienia Kancelarii prowadził r. pr. Marcin Boczek.